Christchurch

Een paar dagen geleden van de West Coast over Arthurs Pass naar de East Coast gereden. Prachtige tocht. Mooie vergezichten. Ruim 200 km. We hebben er erg van genoten.

Gisteren naar Christchurch geweest dat aan de East Coast ligt.
Het was een ontroerende dag.
Na 8 jaar waren wij weer in Christchurch.
Maar Christchurch is onherkenbaar veranderd.
In maart 2010 waren wij daar eerder. Christchurch was toen een leuke stad. De Christchurch Cathedral stond nog fier overeind. Sterker een groot billboard op wielen gaf toen aan dat de All Blacks in 2011 in Nieuw Zeeland om het wereldkampioenschap rugby zouden spelen. De digitale klok telde zelfs af tot op de seconde nauwkeurig.
En ja, de All Blacks werden het jaar daarop kampioen ondanks alle emotie.
(Trouwens 4 jaar later in 2015 zijn de All Blacks alweer wereldkampioen geworden!!)
Waarom emotie?
Wel, een half jaar na ons bezoek, op 4 september 2010, was er een aardbeving van 7.1 magnitude ( op de schaal van Richter). Wel schade, maar iedereen had het toen overleefd. Een half jaar daarna op 22 februari 2011 was alweer de volgende aardbeving. Minder krachtig, want een kracht van 6.3 op de schaal van Richter.
(en voor alle duidelijkheid, als er 1 punt bijgeteld wordt wat betreft de magnitude van een beving dan betekent dit dat de schok 10 maal zo groot is. Dus een magnitude van 4 is 10 keer zwaarder qua schok dan een magnitude van 3. Sterker, de aardbevingen in Christchurch waren vergelijkbaar met de inslag van een atoombom of zelfs een kleine meteoriet).
Toch was de schade van de laatste beving in 2011 veel groter.
Ook de casualties, zoals het hier wordt genoemd, waren veel meer in aantal.
In februari 2011 vielen er 185 doden en ruim 7.000 gewonden.
Er is nadien een muur met de namen van de doden aangelegd langs de rivier de Avon. Pas vorig jaar kon deze muur van " Remembrance" worden onthuld. Nabestaanden blijken daar gedichten, knuffels, kaarsen en steentjes te leggen. Daaruit blijkt dat er nog heel veel pijn en verdriet is.
Zo viel mij het gedicht op van de moeder van Matti, 25 jaar oud toen hij slachtoffer werd van de laatste aardbeving. Zoiets ontroert dan wel.
Indrukwekkend was ook het kunstwerk van 185 Empty Chairs. Allemaal verschillend en tot 2 keer toe met de hand wit geschilderd. Het is een soort rouwverwerking en reflecteert het verlies van levens. Ook de 2 gedichten, die daar hingen, komen binnen. Bijvoorbeeld van Jan Richardson met haar gedicht
"A blessing for the Brokenhearted".

De dame van het "tourist office" wist overigens nog te melden dat de laatste aardbeving voor hen zelfs aanvoelde als een schok van 9 op de schaal van Richter!

Tegelijk was de schade, zoals gezegd, veel groter bij de laatste aardbeving, ook al was deze minder zwaar dan die van het jaar daarvoor
Waarom?
Omdat de beving toen op 5 kilometer diepte was in plaats van de 11 km in 2010.
Dus dichter aan de oppervlakte. Dat telt ook nog mee. Vandaar.

Kortom, Christchurch was een ruïne geworden. In het hart getroffen. Bijna driekwart van alle gebouwen in het centrum van Christchurch is ingestort en verdwenen.
En 7 jaar na dato is dat nog goed te zien. Heel veel kaalslag en grote lege plekken, wat grasland midden in de stad en opeens veel parkeergelegenheid als littekens van de bevingen.
Riolering en water toevoer zijn na zulke bevingen een acuut probleem. Tanden poetsen of even naar de wc gaan is niet meer vanzelfsprekend. En ga zo maar door.

Zelfs op de voorpagina van de krant van vandaag gaat het ook nog steeds over deze ramp. Immers, de jonge vrouwelijke en hoogzwangere premier Ardern van NZ kon de nabestaanden van de 115 medewerkers, die toen omgekomen waren in de Canterbury Television building, niet tevreden stellen. Zij willen genoegdoening, vooral van hen die het gebouw ontworpen en gebouwd hadden. Maar de toenmalige wetgeving biedt geen soelaas en de premier haar handen zijn dus gebonden.
Overigens willen ze de wet nu wel aanpassen om meer armslag te krijgen.

Maar die rampen zijn en blijven actueel. Elke dag is een nieuwe confrontatie.
Er gaan gerust nog 10 jaar overheen en misschien wel 20 jaar voordat Christchurch weer echt is opgebouwd.
(Het beeld deed mij denken aan Berlijn begin jaren negentig. Toen was ik daar na de val van de muur met de vrijwilligers en bestuurders van kamp Vught. Wij gingen toen ook naar het Oost Berlijnse kwartier, maar dat terzijde.
Berlijn was toen, bijna 50 jaar na de oorlog nog steeds een grote bouwput).
En dat gevoel van een hele nieuwe stad opbouwen riep Christchurch nu weer bij mij op. Overal bouwvakkers en wegwerkers, die druk zijn. De puinhopen zijn opgeruimd. Diverse oude gevels van weleer zijn gestut door grote zware ijzeren penanten.
En hele containers zijn tegen gevels geplaatst, die de boel moeten tegen houden als er toch wat mis gaat of als er weer een beving komt. Want die komt. Onherroepelijk.
(Al vanaf een kleine 2 eeuwen geleden wordt bijgehouden of er bevingen zijn. Er zijn ruim 30 grote bevingen in de afgelopen 175 jaar geweest. Dan tel ik nog niet alle naschokken mee, die gerust ook een kracht van 5 of meer op de schaal van Richter hebben).

Jullie begrijpen zeker wel dat de stad dus niet erg toeristisch aandoet. De winkels sluiten al vanaf 16.00 uur. De stad lijkt bijna uitgestorven op het late uur.
De situatie is nog steeds droevig en tegelijk is er veel bemoedigends te zien.
Immers, de schouders worden er onder gezet. De Nieuw Zeelanders geven niet op.
Er zijn veel nieuwe gebouwen gebouwd. Ook worden er oude gebouwen, althans de voorgevels, gerestaureerd. Veel nieuwe en mooie architectuur. Veel glas en roestvrij staal. Er wordt bij alle nieuwbouw nog meer rekening gehouden met toekomstige bevingen. Deloitte staat er weer te pronken met een vooruitstrevend en eigentijds gebouw. Misschien moet onze Roel eens kijken?
Er worden parken en speeltuinen aangelegd. Prachtige kindertekeningen worden uitvergroot en als kunstobjecten getoond bij die speeltuinen.
De beroemde "botanical gardens" zien er gelukkig nog ongeschonden uit.
Die oeroude bomen kunnen blijkbaar tegen grote schokken.
Het is een prachtig park vol bomen afkomstig van het Noordelijk halfrond. Dus van Europese en Amerikaanse oorsprong. Dat vonden ze 150 jaar geleden leuk om aan te leggen.

Ze nemen de draad weer op. De Christchurch Cathedral is weliswaar een ruïne, maar die wil men toch weer zal opbouwen. Zolang is er een tijdelijke Cathedral opgericht, gemaakt van kartonnen buizen! Een gerenommeerde Japanse architect heeft dit bedacht en ontworpen. Het ziet er mooi, stevig en degelijk uit.
Wij hebben er zelfs de choral evensong kunnen bijwonen. (Dat is een dagelijkse zangdienst van ca. een half uur in de cathedrals in Engeland en de rest van het Dominion. Zo ook hier. Daar gaan wij altijd wel een keertje naar toe. Vooral Westminster Abbey spreekt ons erg aan. Daar trouwen de Windsors, behalve dan prince Harry aanstaande 19 mei).

Wij zijn ook in het Art center geweest. Dat zijn verschillende gebouwen waar voorheen de universiteit van Canterbury zat, maar nu een onderkomen voor artiesten, kunstenaars, cafeetjes en zo. Dat is het oudste gebouw van Christchurch. Wereld erfgoed en grotendeels gerestaureerd. Kosten NZ$ 270 miljoen.
Het ziet er weer prachtig uit. Wat ze hier ook doen is een nieuw gebouw binnen de muren van het oorspronkelijk gebouw neerzetten.
Van buiten ziet het er dus als vanouds uit.

Enfin, het is jullie wel duidelijk nu. Christchurch maakte veel indruk op ons.
Vandaag zijn we al onderweg naar Lake Tekapo. Een gletsjermeer met een turkooisblauwe kleur op ruim 700 meter hoogte.
Groeten van ons beiden.